Όταν άκουσα τον όρο “Combatives” για πρώτη φορά, δεν είχα ιδέα για τι περί τίνος πρόκειται. Ξεκίνησα τα μαθήματα πιο πολύ από περιέργεια. Όταν στο πρώτο μάθημα μου εξηγήθηκε η φιλοσοφία του, απόρησα καθώς μέχρι τότε νόμιζα ότι ήταν άλλη μια πολεμική τέχνη σαν όλες τις άλλες. Σύντομα κατάλαβα ότι δεν έχει καμία απολύτως σχέση.
Το combatives έχει ως κύριο σκοπό την αυτοπροστασία (την αποφυγή της συμπλοκής με οποιονδήποτε «ειρηνικό» τρόπο) και ως δεύτερο την αυτοάμυνα (τη μάχη που θα χρειαστεί να δώσεις για την ζωή σου όταν κάθε προσπάθεια αποφυγής της συμπλοκής έχει αποδειχθεί αναποτελεσματική).
Στην εξάσκηση του combatives δεν υπάρχουν εθιμοτυπίες ούτε κανόνες εφαρμογής τεχνικών. Είναι απλό και απτό από κάθε άποψη. Διδάσκεσαι να χρησιμοποιείς κάθε μέρος του σώματος σου (χέρια, πόδια, γόνατα, δάχτυλα ακόμη και δόντια) ως όπλο σε κάθε σημείο του αντιπάλου, αλλά κυρίως τα καίρια.
Σε μόλις τρείς μήνες έμαθα να ασκώ εναλλακτικούς και εξαιρετικά αποτελεσματικούς τρόπους που μπορείς να χρησιμοποιήσεις τα χέρια σου χωρίς να κινδυνεύεις να αυτοτραυματιστείς. Κάποια χτυπήματα είναι τελείως διαφορετικά από τις περισσότερες πολεμικές τέχνες αφού σε περίπτωση συμπλοκής δεν θα φοράς ούτε γάντια πυγμαχίας ούτε άλλα προστατευτικά. Ο λόγος για αυτό είναι ότι οι «κλασσικές» γροθιές που έχουμε δει σε πολλές ταινίες και διδάσκονται στις περισσότερες πολεμικές τεχνικές, όταν χρησιμοποιούνται στην πραγματικότητα, μπορεί να αποδειχθούν τελείως αναποτελεσματικές καθώς υπάρχει ο κίνδυνος να προκαλέσουν σοβαρό τραυματισμό ακόμα και σπάσιμο των δικών μας χεριών.
Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που έμαθα τους τρείς μήνες που προπονούμαι, είναι ότι η αντίδρασή σου και ο τρόπος που θα κινηθείς την στιγμή πριν την συμπλοκή μπορεί να αποδειχθούν σωτήρια. Μεγάλη σημασία έχει όλο το σκηνικό στην φάση της προ-συμπλοκής, καθώς δεν διδάσκεται πουθενά αλλού και αποδεικνύεται επίσης σωτήριο. Η τακτική που διδασκόμαστε σου δίνει πολλά πλεονεκτήματα σε περίπτωση συμπλοκής καθώς ο επιτιθέμενος δεν γνωρίζει ότι ήδη έχεις το προβάδισμα. Η φάση της μετά-συμπλοκής είναι επίσης κάτι που δεν έχω δει να διδάσκεται πουθενά και είναι πολύ χρήσιμη. Κατάλαβα ότι πολλά που νόμιζα μόνο θεωρία, έχουν πρακτική εφαρμογή όταν έχεις σωστή κατάρτιση.
Τα ίδια τα χτυπήματα δεν χρειάζεται ούτε να έχουν τέλεια τεχνική, ούτε ιδιαίτερη ταχύτητα, πρέπει να είναι βαριά και δυνατά ώστε να ζαλίσουν και να βγάλουν το αντίπαλο εκτός μάχης το ταχύτερο δυνατό (το πολύ σε μερικά δευτερόλεπτα). Γιατί σε περίπτωση που δεν γίνει αυτό, υπάρχει το ενδεχόμενο να εμπλακούμε σε μάχη ανταλλαγής πολλών χτυπημάτων και θα θέσουμε σε κίνδυνο την σωματική μας ακεραιότητα. Ο μεγάλος χρόνος συμπλοκής και η ανταλλαγή χτυπημάτων ενέχουν και σοβαρά «μπλεξίματα» με τη δικαιοσύνη, αφού δεν θα μπορούμε να ισχυριστούμε ότι βρισκόμασταν σε αυτοάμυνα.
Το combatives όμως δεν βασίζεται μόνο στη χρήση των μελών του σώματός μας για αυτοάμυνα. Κατά την διάρκεια των μαθημάτων διδάχθηκα πώς καθημερινά αντικείμενα μπορούν να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά ως όπλα, προσφέροντας έτσι ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα σε μια επικείμενη συμπλοκή. Πολύ σημαντικό είναι ότι δεν διδάσκεσαι μόνο πώς να χρησιμοποιείς το κάθε αντικείμενο ως όπλο, αλλά και πώς να το διατηρήσεις την κατοχή σου με απλούς τρόπους, σε περίπτωση που ο αντίπαλος επιχειρήσει να σε αφοπλίσει. Στα τόσα χρόνια προσωπικής εμπειρίας, δεν έχω δει άλλες πολεμικές τέχνες να σκέπτονται με τον ίδιο τρόπο.
Ένα από τα πιο βασικά και σημαντικά μαθήματα του combatives δεν έχει να κάνει με τα χτυπήματα αλλά με την ψυχολογία που πρέπει να έχουμε, σε συνδυασμό με τις φυσικές τεχνικές που μαθαίνουμε. Είναι μια τελείως διαφορετική και πρωτόγνωρη για μένα προοπτική.
Η στάση του σώματος που θα έχεις πριν την συμπλοκή είναι πολύ διαφορετική από τις κοινές «πολεμικές τέχνες» και, παρότι δεν δείχνει μαχητική με την πρώτη ματιά, σε θέτει σε τέλεια θέση μάχης. Επίσης, κατά την διάρκεια των χτυπημάτων, ο σωστός βηματισμός αλλά και η χρήση όλης της σωματικής δύναμης (και όχι μόνο των χεριών) μπορεί να αποδειχθεί καίριας σημασίας. Στο κομμάτι της ψυχολογίας, πολύ σημαντικό είναι το πώς αυτή καλλιεργείται. Ενώ δείχνεις ηρεμία πριν την συμπλοκή, όταν ξεκινήσει η συμπλοκή, βγαίνουν τα πιο άγρια ένστικτα σου προκείμενου να δημιουργήσεις τις συνθήκες για να κάνεις τον αντίπαλο να ξανασκεφτεί τις προθέσεις του. Σε όλα αυτά προστίθεται το κομμάτι της σωστής αναπνοής, ώστε το σώμα να έχει περισσότερη αντοχή.
Πολύ σημαντικό επίσης σημείο διαφοράς του combatives, είναι ότι δεν περιέχει ούτε πολλές ούτε πολύπλοκες κινήσεις αλλά λίγες και απλές. Για αυτό άλλωστε είναι και απλό, άμεσο και αποτελεσματικό. Η συνεχής προπόνηση σε ελάχιστες κινήσεις βοηθάει ώστε ο εγκέφαλος και το σώμα να λειτουργήσουν μηχανικά σε περίπτωση ανάγκης. Αν οι κινήσεις είναι πολλές, όπως συμβαίνει σε άλλες πολεμικές τέχνες, το αποτέλεσμα είναι να μπερδεύονται ο εγκέφαλος και το σώμα και να μην ξέρουν ποια τεχνική να εφαρμόσουν ώστε να φέρει το βέλτιστο αποτέλεσμα.
Για μένα, το πιο σημαντικό μάθημα στο combatives είναι η αντιμετώπιση του «Έντυ» (Eddie), καθώς εκεί αντιλαμβάνεσαι πόσο διαφορετική είναι η προπόνηση από τις «πραγματικές συνθήκες μάχης». Η πίεση και η αδρεναλίνη που νοιώθεις εκείνη την ώρα διαφέρουν πολύ από την απλή προπόνηση. Αντιλαμβάνεσαι ότι την ώρα της συμπλοκής είναι πολύ δύσκολο να διατηρήσεις την αυτοσυγκέντρωση και την ψυχραιμία σου. Εκεί καταλαβαίνεις πως μόνο με την συνεχή και συστηματική προπόνηση έχεις ελπίδες επιβίωσης σε συνθήκες πραγματικής μάχης. Το άλλο καλό του «Έντυ» είναι ότι δεν νιώθει τίποτα. Χτυπάς όσο πιο δυνατά μπορείς χωρίς να τραυματιστεί!
Το συμπέρασμα που κατέληξα σε αυτούς τους τρείς μήνες είναι ότι το combatives δεν είναι μια πολεμική τέχνη αλλά μια τέχνη του πολέμου. Είναι πιο χρήσιμο από κάθε μαχητικό άθλημα καθώς μαθαίνεις πως μπορείς να επιβιώσεις σε συνθήκες όπου δεν υπάρχουν ούτε κανόνες, ούτε διαιτητές, υπάρχει μόνο η ωμή βία και το ένστικτο της επιβίωσης.
04/03/2016
Ράπανος Γρηγόρης
