Ποιές είναι οι φυσικοψυχολογικές επιδράσεις του κινδύνου – Μέρος 2

Οι άνθρωποι ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΟΥΝ να ανταποκριθούν επαρκώς σε αιφνιδιαστικές επιθέσεις, από επιτιθέμενους που δεν νοιάζονται για τους «κανόνες»! Απλά διότι ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΜΕΝΟΙ (διαβάστε – ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΜΕΝΟΙ) για το ΑΠΡΟΒΛΕΠΤΟ των εν λόγω καταστάσεων.

Θύματα της ψυχής

Έχει διαπιστωθεί ψυχιατρικά, ότι οι άνθρωποι είναι στην πραγματικότητα πολύ ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΑ, όταν πρόκειται να αναγκαστούν να ασκήσουν βία σε τέτοιο βαθμό ώστε να σακατέψουν ή να σκοτώσουν έναν συνάνθρωπο, εκθέτωντάς τους στην πιθανότητα ΨΥΧΙΚΗΣ ΒΛΑΒΗΣ. Εξαιρείται βέβαια, ως ένα βαθμό, ή περίπτωση βρασμού ψυχής και απώλειας ελέγχου.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία από το 2o Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι και σε πρόσφατους πολέμους, ακόμη και σε εν εξελίξει τοπικούς πολέμους, οι πιθανότητες να καταστραφεί ψυχολογικά ένας άνθρωπος είναι ΥΨΗΛΟΤΕΡΕΣ από ό,τι να ΣΚΟΤΩΘΕΙ! Βλέποντας κάποιος τους συντρόφους του να σκοτώνονται με κάθε λογής βίαιο τρόπο, αναμφίβολα τον ΣΤΙΓΜΑΤΙΖΕΙ. Η δε ΠΡΑΞΗ του ιδίου, της θανάτωσης τρίτων σε μάχη σώμα-με-σώμα ΣΤΙΓΜΑΤΙΖΕΙ ΕΞΙΣΟΥ.

Ευτυχώς σε επίπεδο πολιτών, αποτελεί συγκριτικά σπάνιο περιστατικό, δεδομένου ότι οι πόλεις δεν είναι πεδία μάχης και η βία δεν είναι κάτι που επαναλαμβάνεται τακτικά. (Από κάποιον ή μπροστά σε κάποιον που ζει φυσιολογικά.) Τουλάχιστον όχι στο βαθμό που γίνεται από έναν στρατιώτη σε μάχη. Παραμένει όμως το ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΣΤΙΓΜΑ φίλων και γειτόνων που παρατηρούν το άτομο («δράστη») με «άλλο μάτι». Παραμένει…

«Ο τύπος που σκότωσε…»

Μόνο στις πιο υποστηρικτικές των οικογενειών και των κοινοτήτων, το άτομο θα ενισχυθεί και θα στηριχτεί, στο βαθμό που θα είναι σε θέση να χειριστεί το ψυχικό τραύμα. (Εννοείται ότι η αθώωση από το νομικό σύστημα είναι μια καλή αρχή.)

Για στρατιώτες σε μάχη που έχουν συνδεθεί άρρηκτα με τους συντρόφους τους, υπάρχει η αίσθηση της «κοινής ευθύνης» (διανομή της ευθύνης) για τις πράξεις της θανάτωσης και η δικαιολογία του:

«Έλαβα διαταγή να το πράξω» (η ευθύνη της εξουσίας),

που μετριάζει τη σκληρότητα της πράξης της θανάτωσης, ειδικά εάν η θανάτωση γίνεται σε ΚΟΝΤΙΝΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ (άρα φέρει και προσωπικό «βάρος»).

Αλλά στο επίπεδο της μάχης σώμα-με-σώμα, το άτομο (ο στρατιώτης) είναι σχεδόν βέβαιο, ότι θα βιώσει ΨΥΧΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ σε κάποια μεταγενέστερη στιγμή. Ίσως μάλιστα τον βρει σε ένα διάλειμμα από τη μάχη. Ίσως αργότερα στη ζωή, όταν αρχίσει να αναλογίζεται τα όσα ΕΙΔΕ, ΒΙΩΣΕ ή και ΕΚΑΝΕ…

Έχει διαπιστωθεί, ότι οι περισσότεροι μπορεί να ανακάμψουν με την παροχή θεραπευτικών συμβουλών ή και ένα χρονικό διάστημα μακριά από το πεδίο της μάχης, ο οποίος είναι ο λόγος που οι στρατιώτες εναλλάσσονται συχνά στο μέτωπο.

Αυτό που είναι κοινό και στους δύο, πολίτες και μαχητές, οι οποίοι έχουν βιώσει τραυματικές καταστάσεις, είναι η πολύ πραγματική πιθανότητα Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (Post-Traumatic Stress Disorder – P.T.S.D. – το έχουμε συζητήσει και στο άρθρο Σύστημα Combatives Group από αστυνομικούς και για αστυνομικούς).

Για τον ΑΜΑΧΟ, η επαγγελματική βοήθεια, η οικογένεια του και η ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ της κοινότητας φέρνει θετικά αποτελέσματα. Για τον ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ, η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΗ από τη σύγκρουση, η επαγγελματική βοήθεια, η υποστήριξη των συντρόφων, της οικογένειας και της κοινότητας στην οποία ζει, φέρνει εξίσου θετικά αποτελέσματα.

Άλλοι που θα πρέπει να στηριχθούν, είναι οι αστυνομικοί της πρώτης γραμμής, που βλέπουν και ζουν σχεδόν καθημερινά την απόλυτη ανθρώπινη εξαθλίωση, μιζέρια, κακία και αρρώστια. Ειδικά όσοι υπηρετούν σε μεγάλες πόλεις όπου είναι συγκεντρωμένοι πολλοί παθόντες και παραβάτες (κακοί, τρελοί και αρρωστημένοι). Αυτοί, όπως ισχύει για τους απλούς πολίτες, μπορούν επίσης να «χαλαρώσουν» στο τέλος της βάρδιας, επιστρέφοντας στην οικογένειά τους. Η έστω και προσωρινή απομάκρυνση τους από τη παρατεταμένη σύγκρουση, η επαγγελματική βοήθεια, η υποστήριξη των συναδέλφων, της οικογένειας και της κοινότητας στην οποία ζουν, βοηθούν πολύ.

Αντιθέτως, όταν οι στρατιώτες είναι υποχρεωμένοι να επιστρέψουν στη μάχη σε σύντομο χρονικό διάστημα μετά το διάλειμμα τους, η μόνιμη βλάβη μπορεί να εκδηλωθεί.

Συγκριτικά, για τους πολίτες, καθώς οι πόλεις έχουν αυξηθεί σε μέγεθος και τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα έχουν για άλλη μια φορά αρχίσει να γίνονται πιο διακριτά και έντονα, η ΑΣΤΙΚΗ βία έχει δει αύξηση. Αλλά αυτό που είναι πιο σημαντικό, είναι η ένταση των επιμέρους πράξεων βίας. Οι άνθρωποι, που αντιμετωπίζουν αυτό το επίπεδο ΑΚΡΑΙΑΣ βίας στο περιβάλλον τους, ΣΤΡΕΣΑΡΟΝΤΑΙ ΕΝΤΟΝΑ. Πολύ στρεσαρισμένοι άνθρωποι τείνουν να αντιδρούν με ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΗ ΒΙΑ και έτσι ο κύκλος επαναλαμβάνεται.

Οι μεγάλες περίοδοι έκθεσης σε αυτό το «εχθρικό» περιβάλλον δημιουργούν φυσικό-ψυχολογικά προβλήματα. Αν και αυτό δεν πλησιάζει καν το επίπεδο της βίας του πολέμου, ο επαναλαμβανόμενος κύκλος τείνει να γίνεται πιο βίαιος με κάθε περιστατικό. Με την πάροδο του χρόνου, το σύνδρομο Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (Post-Traumatic Stress Disorder -P.T.S.D.) «τρυπώνει» ύπουλα σε ομάδες του πληθυσμού, που ζουν σε αυτά τα περιβάλλοντα.

Πόσο επικίνδυνο μπορεί να είναι αυτό;

Αρκετά επικίνδυνο, μάλιστα στο βαθμό που ο πολίτης μπορεί να αρχίσει την αναζήτηση τρόπων να αντιμετωπίσει προσωπικά τέτοιες απειλές σε φυσικό επίπεδο, ακόμα και ένοπλο φυσικό επίπεδο, δηλαδή ΑΥΤΟΔΙΚΙΑ (vigilante). Αυτός είναι ο λόγος, που βλέπουμε όλο και περισσότερους παράνομα οπλισμένους ανθρώπους στην κοινωνία μας. Φυσικά αυτό δεν αποτελεί ψυχικά υγιή τρόπο ζωής.

Οι φυσικοψυχολογικές επιδράσεις

Ο Ναπολέων φέρεται να έχει δηλώσει ότι:

«Το πιο πολύτιμο αγαθό του στρατιώτη είναι η αντοχή.» – Napoleon Bonaparte

Σε συνθήκες πολέμου, ο στρατιώτης έχει συχνά να υποστεί απερίγραπτες συνθήκες. Αυτές οι συνθήκες υπονομεύουν την ικανότητά του να λειτουργήσει. Δεδομένου ότι οι πολίτες δεν αντιμετωπίζουν καθημερινά παρόμοιες συνθήκες, δηλαδή την απειλή, τη βία και τον κίνδυνο να πεθάνουν (εκτός αν βρίσκονται μέσα σε έναν πόλεμο), συγκριτικά τείνουν να χειρίζονται τις ψυχολογικές πιέσεις αρκετά καλά.

Το άγχος της σωματικής βίας και της μάχης είναι πραγματικά ένας καταλύτης μεγάλης σημασίας. Όσο ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ είναι το επίπεδο ΣΤΡΕΣ, τόσο ΥΨΗΛΟΤΕΡΗ είναι η ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ σε αυτό.

Σε ένα προηγούμενο άρθρο («Ένοπλη Αυτοάμυνα με Μαχαίρι»), έχουμε συζητήσει για το νευρικό σύστημα και τα αποτελέσματα σε αυτό της βίας. Η οποία τελικά επίσης οδηγεί στη σωματική εξωτερίκευση αυτών των συνθηκών.

Για να ανακεφαλαιώσουμε γρήγορα:

Το Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Π.Ν.Σ.) είναι υπεύθυνο για το πεπτικό σύστημα και τις αναρρωτικές διαδικασίες του σώματος, ενώ το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Σ.Ν.Σ.) κινητοποιεί και κατευθύνει τους ενεργειακούς πόρους του σώματος για την ανάληψη δράσης. Το πρώτο ασχολείται με τις καθημερινές λειτουργίες του σώματος, το δεύτερο αναλαμβάνει ακούσια, όταν το άτομο αντιλαμβάνεται την απειλή και τον κίνδυνο.

Η στιγμή που η απειλή και ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ είναι πρόδηλα, η φυσική αντίδραση σε αυτά μπορεί να είναι «άβολη». Εδώ είναι που ο άνθρωπος μπορεί να ουρήσει ή να αφοδεύσει (όπως λέμε, «Να κατουρηθούν ή να χεστούν» από το φόβο τους) ή και τα δύο, καθώς το σώμα ανακατευθύνει την ενέργεια στο έργο της αντίδρασης, για να χειριστεί την κατάσταση που αντιμετωπίζει.

Σε ένα περιβάλλον που είναι συνεχώς βίαιο και αγχωτικό, η κατάσταση οδηγεί σε μορφή αγχωτικής διάρροιας. Μια άλλη παρενέργεια που προκύπτει από την ξαφνική βία που βιώνει κάποιος και από την οποία επέζησε, είναι μια «Κατάπτωση Ενέργειας» (energy drain). Μια κατάσταση υπερβολικής κούρασης που μπορεί να είναι τόσο ισχυρή, ώστε να κάνει έναν άνθρωπο να νιώσει τεράστια επιθυμία για ύπνο.

Οι άνθρωποι που ασχολούνται με απειλητικές για τη ζωή σωματικές συγκρούσεις καθημερινά (Αστυνομικοί της πρώτης γραμμής, τακτικές ομάδες της αστυνομίας ή μυστικοί αστυνομικοί σε “hot spots” εγκλήματος, στρατιώτες στο πεδίο της μάχης, κατάσκοποι κλπ.), βιώνουν καταστάσεις συνεχόμενων κυματισμών εξάρσεων και πτώσεων αδρεναλίνης από τις οποίες προκύπτουν στη συνέχεια φυσικοψυχολογικές επιπτώσεις.

Μπορούν τελικά να πληρώσουν βαρύ τίμημα, το οποίο μπορεί να είναι υπό τη μορφή ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ και ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΞΑΝΤΛΗΣΗΣ. Όσοι δεν μπορούν να το κατανοήσουν αυτό, απλά το αποκαλούν ΦΟΒΟ. Εκείνοι που καταλαβαίνουν την αποκαλούν τραύμα, πιο συγκεκριμένα:

  • Το τραύμα του δυνητικά να βρεθεί κάποιος θύμα

και

  • Το τραύμα της σκόπιμης θανάτωσης τρίτου πρόσωπου σε σύγκρουση σώμα-με-σώμα.

Σώμα-με-σώμα – Επιθετικότητα & Τραύμα

Στους ανθρώπους δεν αρέσει η βία. Μπορεί να αρέσει η ιδέα της (το θέαμα), όταν την βλέπουμε να ασκείται από άλλους σε μια οθόνη, σε μια ταινία ή ένα ρινγκ, αλλά σίγουρα δεν αρέσει όταν η βία ασκείται στους ΙΔΙΟΥΣ.

Η σκέψη αυτή μας προκαλεί δυσφορία και φόβο.

Στην πραγματικότητα, ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ της επιθετικής αντιπαράθεσης σώμα-με-σώμα, είναι ανάμεσα στους υψηλότερους ανθρώπινους φόβους μας, ειδικά όταν το πιθανό αποτέλεσμα είναι ο θάνατος. (Περιέργως αυτό ισχύει και για την δημόσια ομιλία.)

Υπάρχουν πολίτες πού συμμετάσχουν σε μια σειρά ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων έντονων συγκινήσεων, που δυνητικά απειλούν τη ζωή τους, (π.χ. extreme sports), οι οποίες που-και-που είναι η αιτία ψυχικού τραύματος. Αλλά αν βρεθούν σε μια κατάσταση όπου έχουν να αντιμετωπίσουν προσωπικά την ανεξέλεγκτη, αχαλίνωτη βία, θα περάσουν από τα στάδια του Ποζαρίσματος, του Παγώματος, της Φυγής ή της Υποταγής πολύ νωρίτερα από το στάδιο της Μάχης.

Αυτά τα στάδια του Ποζαρίσματος, του Παγώματος, της Φυγής ή της Υποταγής είναι μια πολυτέλεια που συνήθως ΔΕΝ ΕΧΕΙ ο αστυνομικός ή ο στρατιώτης ή ο σωματοφύλακας. Το πιθανότερο είναι να πρέπει να περάσουν κατευθείαν στην Μάχη, επειδή τα προαναφερόμενα στάδια πιθανόν να μην αποτελούν επιλογή (κυρίως λόγο αιφνιδιασμού).

Η ταπείνωση, ο ξυλοδαρμός, το βασανιστήριο, η ληστεία, ο βιασμός και η δολοφονία είναι το καθένα ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ (ακόμη και σκέψη) εντελώς διαφορετικού επίπεδου. Αυτά είναι πολύ πιο «προσωπικά» για έναν πολίτη. Αυτός είναι και ο λόγος που δύσκολα ξεπερνά ένα τέτοιο επεισόδιο.

Ωστόσο, ένας αντικειμενικός παρατηρητής μπορεί να πιστεύει ότι αφού οι περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από νοσήματα, ασθένειες και ατυχήματα, δεν θα έπρεπε να είναι τόσο παρανοϊκοί, ώστε να πέσουν θύματα απειλής και κινδύνου με το παραμικρό.

Για να το εξηγήσουμε περισσότερο αυτό, στατιστικά στην Ελλάδα, περισσότεροι άνθρωποι πεθαίνουν από αυτά (νοσήματα, ασθένειες και ατυχήματα), αλλά ανησυχούν περισσότερο όταν λαμβάνουν χώρα μεμονωμένα βίαια εγκλήματα, σε σύγκριση με τον αριθμό των ανθρώπων που πεθαίνουν αργά, οδυνηρά και φρικτά από τις επιπτώσεις του καπνίσματος!

Ένα και μόνο συναισθηματικά φορτισμένο περιστατικό βιασμού ή δολοφονίας για παράδειγμα, κινητοποιεί περισσότερο τη δράση της αστυνομίας λόγω δημόσιας κατακραυγής, από το θάνατο εκατοντάδων, ακόμη και χιλιάδων που προκαλούνται από άγνοια, απάθεια και απλή βλακεία… (να ‘ναι καλά τα ΜΜΕ και η τρομολαγνεία τους στη προσπάθεια να πουλήσουν «ειδήσεις».)

Η φυσιολογία της μάχης σώμα-με-σώμα

Για να κατανοήσουμε το ΥΠΕΡΜΕΤΡΟ ΑΓΧΟΣ της μάχης σώμα-με-σώμα, πρέπει να αρχίσουμε με την κατανόηση της φυσιολογικής αντίδρασης στην διαπροσωπική επιθετικότητα κοντινής εμβέλειας.

Το Στρες Μάχης (Combat Stress) συνδέεται με την Κόπωση Μάχης (Combat Fatigue) και το σύνδρομο Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες (Post-Traumatic Stress Disorder – P.T.S.D.). Ωστόσο, στην πραγματικότητα αυτά (Κόπωση Μάχης και το Σύνδρομο Διαταραχής Μετατραυματικού Στρες) εκδηλώνονται ΜΕΤΑ και πιο συχνά ως αποτέλεσμα του Στρες Μάχης (Combat Stress).

Ορισμός του Στρες της Μάχης: Η αντίληψη μιας επικείμενης απειλής σοβαρού τραυματισμού ή θανάτου (Αυτό που αποκαλούμε στο Combatives «Επίγνωση Περίστασης» – Situational Awareness), κάτω από συνθήκες όπου ο χρόνος απόκρισης είναι ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ (Αυτό που αποκαλούμε στο Combatives «Ενέδρα»).

Προφανώς, αυτό είναι κάτι για το οποίο οι Πολεμικές Τέχνες και η Μαχητική Άθληση δεν προετοιμάζουν τον κόσμο επαρκώς, διότι δεν παρέχουν εκπαίδευση για αυτά. Δεδομένου επίσης ότι και τα δύο διεξάγονται σε ελεγχόμενο περιβάλλον, όπου ο αγώνας ΕΛΕΓΧΕΤΑΙ και ρυθμίζεται αναλόγως έχει σαν ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ να στερούνται ΡΕΑΛΙΣΜΟ.

Αυτός είναι ο λόγος, που οι άνθρωποι ΑΠΟΤΥΓΧΑΝΟΥΝ να ανταποκριθούν επαρκώς σε αιφνιδιαστικές επιθέσεις, από επιτιθέμενους που δεν νοιάζονται για τους κανόνες! Απλά δεν είναι προετοιμασμένοι (διαβάστε – Ρεαλιστικά Εκπαιδευμένοι) για το απρόβλεπτο των εν λόγω καταστάσεων.

Όταν ξαφνικές επιθέσεις λαμβάνουν χώρα, μια ολόκληρη σειρά από εξουθενωτικές επιπτώσεις πραγματοποιείται, λόγω του Στρες της Μάχης (Combat Stress).

Αυτά τα φαινόμενα έχουν αναγνωριστεί εδώ και αιώνες. Παρόλο που έχουν παρατηρηθεί με σαφήνεια και έχει γίνει λεπτομερής τεκμηρίωση για αρκετές εκατοντάδες χρόνια, δεν είναι απόλυτα σαφές, γιατί το Στρες Μάχης (Combat Stress) επιδεινώνει την απώλεια της απόδοσης.

Φαινόμενα όπως ο περιορισμός του οπτικού πεδίου (tunnel vision), ο ακουστικός αποκλεισμός (auditory exclusion), η απώλεια ελέγχου των λεπτών και πολύπλοκων μηχανικών κινήσεων (fine and complex motor control), η παράλογη συμπεριφορά και η αδυναμία καθαρής σκέψης έχουν παρατηρηθεί ως αποτελέσματα του Στρες της Μάχης (Combat Stress).

Θα δώσουμε απλές εξηγήσεις εδώ:

Η ενεργοποίηση του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.) είναι το βασικό διακριτικό χαρακτηριστικό του Στρες Μάχης (Combat Stress).

Το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα ενεργοποιείται ακούσια, όταν ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται μια απειλή κατά της ζωής.

Αυτό οδηγεί σε μια άμεση «μαζική έκκριση» των ορμονών του στρες, που προετοιμάζει το σώμα για φυγή ή μάχη. Η αρτηριακή πίεση ΑΥΞΑΝΕΙ ΑΠΟΤΟΜΑ, ΔΙΑΣΤΕΛΛΟΝΤΑΣ τις κύριες αρτηρίες, αυξάνοντας έτσι τη ροή του αίματος στις μεγάλες μυϊκές μάζες.

Το αποτέλεσμα είναι ΑΥΞΗΜΕΝΗ ΔΥΝΑΜΗ και βελτιωμένες ΒΑΡΙΕΣ ΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ (gross motor skills) που βοηθούν τον άνθρωπο να ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΘΕΙ (flight) από τον κίνδυνο ή να ΕΠΙΤΕΘΕΙ (fight). Τα τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία στο τέλος των άκρων μπαίνουν σε κατάσταση αγγειοσυστολής, δηλαδή το ΑΝΤΙΘΕΤΟ, το οποίο χρησιμεύει για τη μείωση της αιμορραγίας από τραύματα, ενώ οι κόρες των ματιών διαστέλλονται και το μυϊκό τρέμουλο γίνεται ΑΥΘΟΡΜΗΤΟ.

Όλα αυτά είναι αντανακλαστικά που προέρχονται από την αντίληψη της απειλής.

Με την έναρξη, το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Σ.N.Σ.) θα κυριαρχήσει σε όλα τα εκούσια και ακούσια συστήματα, έως ότου η φαινομενική ή πραγματική απειλή έχει εξαλειφθεί ή έχουμε ξεφύγει ή μέχρι η απόδοσή μας να χειροτερέψει ή το Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα να ενεργοποιήσει εκ νέου την κατάσταση της ομοιόστασης.

Ελέγχονται αυτά τα αντανακλαστικά;

Όχι!

Συμβαίνουν ακόμη και σε ανθρώπους που έχουν λάβει την καλύτερη εκπαίδευση, διότι και η ενεργοποίηση του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.) είναι αυτόματη και ανεξέλεγκτη.

Μπορούν να μετριαστούν;

Μόνο σε ένα ορισμένο βαθμό και ανάλογως την εκπαίδευση.

Αυτός είναι ο λόγος που το Combatives Group επιμένει στην Αυτοματοποίηση, συγκεκριμένα στην Συντελεστική Εξάρτηση (Operant Conditioning) ως μέθοδος εκπαίδευσης. Είναι επίσης ο λόγος, που οι ασκούμενοι της κοινότητάς μας διδάσκονται πώς να  αντιμετωπίσουν την απειλή και τον κίνδυνο, τόσο σε ρεαλιστικά σενάρια κλιμάκωσης όσο και σε σενάρια ξαφνικής επίθεσης.

Μόνο οι βασικότερες των σωματικών λειτουργιών και μηχανικών τεχνικών είναι προσβάσιμες υπό συνθήκες στρες.

ΕΠΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΜΕ!

Είναι δεδομένο ότι κάτω από συνθήκες απειλής και κινδύνου, οι άνθρωποι είτε το θέλουν είτε όχι, θα βιώσουν γενικά μια αύξηση στο ρυθμό της καρδιάς τους, στην αναπνοή, το μυϊκό τρέμουλο και το ψυχολογικό άγχος.

Η ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ γνώση της απειλής και του κινδύνου είναι ένας από τους πρωταρχικούς παράγοντες για τον ΕΛΕΓΧΟ του ΒΑΘΜΟΥ δραστηριοποίησης του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.).

Το επίπεδο της δυνητικής απειλής αυξάνει ή μειώνει όσο μεγαλύτερη επίγνωση της κατάστασης έχουμε (Situational Awareness).

Η ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ επιτρέπει την προσδοκία ή και την ΠΡΟΣΜΟΝΗ και ως εκ τούτου, επιτρέπει ΧΑΜΗΛΟΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ενεργοποίησης / αντίδρασης του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.). Αυτός είναι ο λόγος που εμείς στο Combatives Group, από την αρχή, επιμένουμε στην κατάρτιση των ασκούμενών μας ΣΥΝΕΧΩΣ στο να ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝ το ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ τους.

Κάποιοι μπορεί να διαβάζουν αυτά και να σκέπτονται ότι δεν προωθούμε τίποτα που δεν έχει ειπωθεί από άλλους στο παρελθόν. Πράγματι έτσι είναι, όμως, κάποιοι ίσως επιπόλαια να σκέπτονται ότι τα ΠΡΑΤΤΟΥΝ ΚΙΟΛΑΣ ΕΠΙΜΕΛΩΣ.

Η δική μας εμπειρία λέει «μάλλον όχι», διότι το να βρίσκεται κάποιος συνεχώς σε υψηλό επίπεδο εγρήγορσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα, δεν είναι μόνον αδύνατον, αλλά και βιολογικά ανέφικτο. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε υψηλά επίπεδα στρες, που θα οδηγούσαν σε νευρικό κλονισμό. Χρειάζονται και τα διαλλείματα σε «ασφαλείς» χώρους.

Ένα παράδειγμα αυτής της προσδοκίας ή και προσμονής είναι όταν επαγγελματίες (αστυνομικοί, στρατιώτες κλπ.) ερευνούν / ιχνηλατούν (συλλέγουν πληροφορίες σχετικά με) την δράση (αποστολή) ΠΡΙΝ εκτελέσουν μια οργανωμένη επιχείρηση σε ένα εν δυνάμει θανάσιμο περιβάλλον. Όλα γίνονται, ώστε να μειώσουν το ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΝΕΡΓΟΠΟΙΗΣΗΣ του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.).

Εξακολουθούν να βιώνουν ταχυκαρδίες, να ιδρώνουν και να έχουν συσπάσεις με το άγχος να χτυπάει το κόκκινο;

Οπωσδήποτε!

Τι κάνει η ΕΛΛΕΙΨΗ προηγούμενης γνώσης (προσδοκίας/προσμονής);

Το αντίθετο!

Όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι με μια εν δύναμη απρόβλεπτη θανάσιμη απειλή με ΕΛΑΧΙΣΤΟ ΧΡΟΝΟ για να ανταποκριθούμε, εμφανίζεται ΥΨΗΛΟΤΕΡΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ενεργοποίησης του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.).

Αυτό που ακολουθεί κάτω από αυτές τις συνθήκες, είναι ότι το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Σ.N.Σ.), θα προκαλέσει πάντα την αποτυχία των συστημάτων του ΟΠΤΙΚΟΥ, ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ και ΚΙΝΗΤΗΡΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ. Άπειρες μεταβλητές (πιθανότητες) μπορεί να προκαλέσουν την ενεργοποίηση του Σ.N.Σ., αλλά συγκεκριμένα, έξι δεδομένα (δυνατότητες) έχουν άμεση επίδραση στο επίπεδο ενεργοποίησης του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος (Σ.N.Σ.):

  1. Ο ΒΑΘΜΟΣ της κακόβουλης, ανθρώπινης πρόθεσης πίσω από την απειλή. (Ο οποίος είναι ο λόγος που πρέπει να επιτεθούμε στον συνασκούμενο στην τάξη με ισχυρή πρόθεση στην προπόνηση, ώστε να την προσομοιώσουμε.)
  2. Το αντιλαμβανόμενο ΕΠΙΠΕΔΟ απειλής, που κυμαίνεται από τον κίνδυνο τραυματισμού έως το ενδεχόμενο του θανάτου. (Ο οποίος είναι ο λόγος που πρέπει να υπάρχει έντονο το στοιχείο της απειλής που σχετίζεται με «ελεγχόμενη» δυσφορία ή πόνο στην προπόνηση, δεν έχει νόημα να «δίνουμε» την τεχνική.)
  3. Ο ΧΡΟΝΟΣ απόκρισης. (Ο οποίος είναι ο λόγος που οι επιθέσεις πρέπει να πραγματοποιούνται με το στοιχείο της έκπληξης και από όλες τις κατευθύνσεις και τις θέσεις στην προπόνηση, ώστε να «δοκιμάσουμε» εξαντλητικά την δυνατότητα του συνασκούμενου να ανταποκριθεί σε ρεαλιστικές συνθήκες.)
  4. Το επίπεδο ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ στις προσωπικές δεξιότητες και την κατάρτιση που έχουμε λάβει. (Ο οποίος είναι ο λόγος που η κάθε δεξιότητα πρέπει να δοκιμαστεί εξαντλητικά και υπό πίεση στην προπόνηση.)
  5. Το επίπεδο της ΕΜΠΕΙΡΙΑΣ στην αντιμετώπιση της συγκεκριμένης απειλής. (Ο οποίος είναι ο λόγος που επαναλαμβάνουμε κάθε σύνολο ικανοτήτων πάρα πολλές φορές στην προπόνηση.)
  6. Ο βαθμός της ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΚΟΠΩΣΗΣ που συνδυάζεται με το άγχος που βιώνεται. (Ο οποίος είναι ο λόγος που συχνά ωθούμε τους ασκούμενούς μας στο σημείο της κατάρρευσης στην προπόνηση.)

Αν ένας άνθρωπος δεν εκπαιδεύεται με αυτό τον τρόπο και με αυτούς τους έξι βασικούς παράγοντες κατά νου, ποτέ δεν θα είναι αποτελεσματικός σε μια πραγματική κατάσταση.

Αυτός είναι ο λόγος που στο Combatives Group ΠΡΟΠΟΝΟΥΜΑΣΤΕ ΟΠΩΣ ΜΑΧΟΜΑΣΤΕ και λέμε ότι δεν ασχολούμαστε με τις ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ αλλά με τις ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ.

Συμπέρασμα

Μόλις ενεργοποιηθεί το Συμπαθητικό Νευρικό Σύστημα (Σ.N.Σ.), προκαλεί άμεσες φυσιολογικές αλλαγές, εκ των οποίων το πιο αξιοσημείωτο και εύκολο να παρατηρηθεί, είναι η αύξηση του καρδιακού ρυθμού.

Η ενεργοποίηση του Συμπαθητικού Νευρικού Συστήματος θα οδηγήσει τον ρυθμό της καρδιάς από το μέσο όρο των 70 παλμών ανά λεπτό (Π.Α.Λ.) σε περισσότερους από 175 (Π.Α.Λ.) σε λιγότερο από ένα δευτερόλεπτο! Καθώς το Στρες Μάχης (combat stress) αυξάνει, ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή θα αυξηθεί μέχρι και την καταστροφική κατάρρευση ή μέχρι να ενεργοποιηθεί το Παρασυμπαθητικό Νευρικό Σύστημα.

Οι άνθρωποι έχουν τρία κύρια συστήματα επιβίωσης:

  • Το οπτικό-ακουστικό
  • Τη γνωστική επεξεργασία
  • Την απόδοση των κινητικών δεξιοτήτων

Υπό την πίεση του στρες ΚΑΙ τα ΤΡΙΑ καταρρέουν.

Σε ποιόν βαθμό;

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΙΚΑ!

Αυτό έρχεται σε ΑΝΤΙΘΕΣΗ με τις πεποιθήσεις που προωθούνται από πολλούς εκπαιδευτές στις πολεμικές τέχνες, ότι οι τεχνικές λειτουργούν ΚΑΛΥΤΕΡΑ κάτω από τη φυσικοψυχολογική πίεση της επίθεσης (αυτό ΙΣΩΣ να είναι εφικτό στην προπόνηση, όπου όλοι γνωρίζουν ότι δεν προσπαθεί κανείς να τους βλάψει ή και χειρότερα). Όπως επίσης και η αντίληψη ότι οι άνθρωποι θα κάνουν την μέγιστη προσπάθεια τους, απλά επειδή οι ζωές τους βρίσκονται σε κίνδυνο. Στην πραγματικότητα, η απόδοση στη μάχη σώμα-με-σώμα ΧΕΙΡΟΤΕΡΕΥΕΙ, όταν οι άνθρωποι αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα του Στρες της Μάχης (combat stress).

Οι άνθρωποι κάτω από τέτοια πίεση, είναι βασικά ανίκανοι να κάνουν οτιδήποτε άλλο, εκτός από το να «παγώνουν», να τρέχουν τυφλά για να απομακρυνθούν από τον κίνδυνο ή να κάνουν ΕΠΙΘΕΣΗ προς μια απειλή. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, θα ενεργήσουν αποτελεσματικά μόνο στο επίπεδο του πόσο καλά έχει διεξαχθεί η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ τους, κάτω από ΠΑΡΟΜΟΙΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ.

Εν ολίγοις, για να τα βγάλουν πέρα σε ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ, πρέπει οπωσδήποτε να ακολουθήσουν Ρεαλιστική Εκπαίδευση σε σχεδόν Πραγματικές Συνθήκες.

Σε Έρευνες Προσομοίωσης Στρες (Stress Simulation Research) έχουν καταγραφεί αυξήσεις του καρδιακού ρυθμού μέχρι και πάνω από 200 παλμούς ανά λεπτό! Πρέπει να έχουμε κατά νου εδώ, ότι αυτές ήταν προσομοιώσεις σε ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ, όπου οι συμμετέχοντες ΓΝΩΡΙΖΑΝ ότι η ζωή τους ΔΕΝ ήταν σε ΚΙΝΔΥΝΟ.

Ο οποίος είναι ο λόγος που η προσομοίωση στην εκπαίδευση του Combatives Group, αν και δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να είναι ίση με αυτές των πραγματικών περιστάσεων, είναι τουλάχιστον παρόμοια από πολλές απόψεις.

Ένα άτομο σε πραγματικές καταστάσεις ζωής και θανάτου (αστυνομικός, στρατιώτης, σωματοφύλακας, πολίτης), ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει θανατηφόρα επίθεση, την ΑΠΟΛΥΤΗ ανθρώπινη ΦΟΒΙΑ, βιώνει μια ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ αντίδραση, σαφώς ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΗ από εκείνη της προσομοίωσης. Παρά ταύτα, αν είναι σωστά εκπαιδευμένο, θα αντιδράσει βάση εκπαίδευσης.

Η θεμελιώδης αλήθεια της αντιμετώπισης της ΑΠΕΙΛΗΣ και σωματικής ΒΙΑΣ από ΚΟΝΤΑ, δημιουργεί άγχος τέτοιας ΕΝΤΑΣΗΣ, που αν κανείς το υπέμενε για μεγάλο χρονικό διάστημα ΧΩΡΙΣ ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ ή την ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΑΠΟΔΡΑΣΗΣ, θα καταντούσε ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗΣ.

Μόνο ένα θέμα ξεπερνά τον φόβο να γίνει κανείς το ΘΥΜΑ μιας άγριας επίθεσης. Ο τρόμος της θανάτωσης του ιδίου ή ενός τρίτου από αυτόν, σε μια συμπλοκή σώμα-με-σώμα. Αυτό είναι ένα θέμα που έχει ήδη καλυφθεί στο παρελθόν («Αυτοάμυνα» και Μαχαίρι).

Κλείνοντας, θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν διακατέχομαι από μια αρρωστημένη γοητεία για τα θέματα που καλύπτονται σε αυτό και σε άλλα παρόμοια άρθρα. Θεωρώ όμως, ότι χρησιμεύουν για να ενημερώσουν τους ανθρώπους για τις ΑΛΗΘΕΙΕΣ αυτών των θεμάτων, ώστε να μην είναι θύματα εκούσιας ή ακούσιας παραπληροφόρησης από τάχα «σκληροτράχηλους» ειδήμονες, που είναι υποτίθεται ικανοί να «σκοτώσουν με ψήλου πήδημα».

29/10/2021

Καπανταϊδάκης Ζαχαρίας

Μοιράσου το:

Σχετικά άρθρα

Είναι ο φόβος κακό συναίσθημα;

Είναι ο φόβος κακό συναίσθημα;

Υπάρχει άνθρωπός που να μη φοβάται κάτι; Μπορεί να ελεγχθεί ο φόβος; Τι χρειάζεται να κάνει κανείς για να το καταφέρει αυτο; Ποιές ασκήσεις είναι αυτές που μπορούν να μειώσουν τον φόβο και την αβεβαιότητα;

Είσαι ΚΑΙ Ικανός ΚΑΙ Πρόθυμος για Βία;

Μερικές φορές ακούμε ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι είναι σκληροί, εκπαιδευμένοι, ικανοί και πρόθυμοι να συγκρουστούν και ακόμα και να σκοτώσουν έναν αντίπαλο. Εδώ θα εξετάσουμε αν είναι πράγματι έτσι.

Κάνε το φόβο εργαλείο

Κάνε το φόβο εργαλείο, όχι τροχοπέδη

Πώς μπορούμε να ελέγξουμε το φόβο; Πώς μπορούμε να τον κάνουμε εργαλείο για τη ζωή μας και όχι εμπόδιο; Υπάρχουν αξιόπιστες συνήθειες και πρωτόκολλα που μπορούν να μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο; Πώς μπορούμε να προστατέψουμε το κόσμο μας από τον φόβο;

ΟΡΟΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Με την αποστολή της φόρμας συμμετοχής στο σεμινάριο, δηλώνω ότι συμφωνώ με τους όρους και τις προϋποθέσεις που παρατίθενται εδώ:

  • Οι αιτήσεις συμμετοχής θα κλείσουν 2 ημέρες πριν την έναρξη του σεμιναρίου.
  • Υποχρεωτικός εξοπλισμός: Σαγιονάρες, Πετσέτα προσώπου
  • Προαιρετικός εξοπλισμός: Κάσκα, Μασέλα, Σπασουάρ.
  • Οι συμμετέχοντες οφείλουν να είναι οικονομικά εντάξει πριν την έναρξη του σεμιναρίου. Παρέχονται τραπεζικός λογαριασμός και PayPal, μέσω email. Απόδειξη λαμβάνεται ηλεκτρονικά. Εδώ αναγράφονται οι τρόποι πληρωμής.
  • Οι συμμετέχοντες θα λάβουν Βεβαίωση Συμμετοχής.

Πληρωμή σεμιναρίου:

Οι πληρωμές συμμετοχής θα καταβάλλονται τουλάχιστον 24 ώρες πριν την έναρξη του σεμιναρίου στη γραμματεία ή μέσω Paypal μέσω του ακόλουθου συνδέσμου (πληρωμή σεμιναρίου), στη διοργανώτρια εταιρεία Ανθρώπινη Ανάπτυξη ΑΜΚΕ – Human Development NPO. Μη πληρωμένες αιτήσεις θα θεωρηθούν άκυρες.

Η απόδειξη πληρωμής θα σταλεί ηλεκτρονικά στο δηλωμένο e-mail μετά το πέρας του σεμιναρίου. Πλήρης επιστροφή του καταβληθέντος ποσού γίνεται για ακυρώσεις συμμετοχής τουλάχιστον 24 ώρες πριν την έναρξη του σεμιναρίου. Η ακύρωση πρέπει να γίνει ηλεκτρονικά με σχετικό email ή τηλεφωνικά.

ΟΡΟΙ ΑΚΥΡΩΣΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ

Η ακύρωση πρέπει να γίνει ηλεκτρονικά, μέσω της Φόρμας Ακύρωσης Συμμετοχής. Εναλλακτικά, καλέστε μας στο 210.80.47.244, εγκαίρως. Θυμηθείτε ότι η γραμματεία λειτουργεί καθημερινές, από τις 10:00 έως τις 16:00.